Relacja z seminarium z przedmiotu Odnawialne Źródła Energii studentów IX semestru PUE w Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Gliwicach

Dnia 13.10.2006r studenci IX semestru w ramach seminarium z przedmiotu Odnawialne Źródła Energii zapoznali się z funkcjonowaniem Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Gliwicach. Opiekunem i zarazem organizatorem wycieczki był prowadzący ten przedmiot dr inż. Andrzej Latko. Celem wycieczki było zapoznanie się z elektrownią biogazową i procesem wytwarzania biogazu ze ścieków komunalnych.

Widok oczyszczalni:
1. Muzeum Techniki Sanitarnej 2. Główna pompownia ścieków i budynek krat 3. Piaskowniki przedmuchiwane wirowe 4. Osadniki wstępne z komorą rozdziału 5. Zagęszczacze osadu wstępnego z pompownią 6. Reaktory biologiczne 7. Osadniki wtórne i komora rozdziału 8. Pompownia osadu wtórnego 9. Zbiornik osadów 10. Komory fermentacyjne zamknięte 11. Stacja odsiarczania biogazu 12. Zbiornik biogazu	13. Pochodnia 14. Budynek operacyjny z kotłownią 15. Stacja do odwadniania osadu 16. Pole magazynowania osadu 17. Stacja dozowania PIX 18. Budynek administracyjno-techniczny i laboratorium 19. Magazyn, garaże i warsztaty 20. Punkt pomiaru przepływu ścieków oczyszczonych 21. Wylot ścieków oczyszczonych 22. Rzeka Kłodnica 23. Laguna osadowa

W pierwszej kolejności zapoznawaliśmy się z Główną Pompownią Ścieków (jej wydajność wynosi około 50 tys. m³ na dobę) oraz zwiedzaliśmy Muzeum Techniki Sanitarnej.

Główna Pompownia Ścieków (2)	Piaskowniki przedmuchiwane wirowe przy Głównej Pompowni Ścieków (2)
Zwiedzanie Muzeum (1)	Zwiedzanie Muzeum (1)

W Muzeum Techniki Sanitarnej uczestnicy seminarium dowiedzieli się, w jaki sposób następuje oczyszczanie ścieków. Na poniższym rysunku w sposób uproszczony przedstawiono proces oczyszczania ścieków w Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Gliwicach.

Schemat oczyszczania ścieków w COŚ w Gliwicach

Później mogliśmy już na własne oczy/nosy zaobserwować przebieg tego procesu:

Reaktor biologiczny (6)	Reaktor biologiczny (6)
Osadnik wtórny (7)	Stacja dozowania PIX (17), a w tle zielone komory fermentacyjne zamknięte (10) i czarny z prawej strony zbiornik buforowy biogazu (12)
Przejście z osadnika wtórnego (17) do budynku agregatów kogeneracyjnych (14)	Pomieszczenie agregatów kogeneracyjnych (14)

W następnej kolejności przeszliśmy do budynku, w którym umieszczono kotły grzewcze oraz agregaty kogeneracyjne. Budynek ten znajduje się tuż przed zamkniętymi komorami fermentacyjnymi biogazu.

W oczyszczalni ścieków działają dwa identyczne agregaty kogeneracyjne. W skład każdego z nich wchodzi gazowy silnik tłokowy o prędkości 1500 obr/min przystosowany do spalania biogazu oraz generator synchroniczny o mocy znamionowej 185 kW. Silnik tłokowy i generator synchroniczny pracują na wspólnym wale (bez przekładni). Odzyskiwane z gazowego silnika tłokowego ciepło jest w pełni wykorzystywane do podgrzewania komór fermentacyjnych. Szczytowym źródłem ciepła są kotły opalane biogazem lub olejem opałowym. Produkowana energia elektryczna jest wykorzystywana na potrzeby własne (stanowi około 25% zapotrzebowania oczyszczalni).

Szafy sterownicze agregatów znajdują się w osobnym pomieszczeniu głównie ze względu na hałas. Układ sterowania jest w pełni automatyczny i wykonany w oparciu o specjalizowany system mikroprocesorowy. Kontroluje on i pozwala na obserwację parametrów elektrycznych, mechanicznych i termicznych. Automatyka w elektrowni pozwala jedynie na pracę agregatu równolegle z siecią energetyczną. Prędkość obrotowa jest stała, operator może zadawać tylko moc czynną.

Urządzenia, które znajdują się w strefie zagrożenia wybuchem, dobrane zostały w wykonaniu przeciwwybuchowym.

Studenci poznali technologię oczyszczania ścieków, produkcji biogazu oraz mieli możliwość zobaczenia różnego rodzaju rozwiązań praktycznych energoelektronicznych układów napędowych związanych z układami pomp, napędem mieszadeł i układami napowietrzania. W dyspozytorni zaprezentowano system wizualizacji i sterowania poszczególnymi procesami na bazie systemów komputerowych i sterowników logicznych PLC.

Przy okazji tej wizyty studenci - przyszli inżynierowie - mogli się przekonać, że do prac związanych z opracowaniem układu zasilania, sterowania oraz przy bieżącej obsłudze konieczne jest posiadanie umiejętności interdyscyplinarnych z szeregu dziedzin wiedzy, takich jak technologia procesu (fizyka, chemia i biologia), automatyka sterowania, napęd elektryczny i energoelektronika.

Andrzej Latko i studenci PUE sem. IX